Różnice
Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
Poprzednia rewizja po obu stronach Poprzednia wersja Nowa wersja | Poprzednia wersja | ||
dehon-zdolnosc-rozeznawania-ojaca-dehona [2023/06/24 10:47] – zkhuber | dehon-zdolnosc-rozeznawania-ojaca-dehona [2023/06/24 11:37] (aktualna) – zkhuber | ||
---|---|---|---|
Linia 26: | Linia 26: | ||
OSp Oeuvres spirituelles (7 tomów). Andria: Edizione CEDAS, n.d.\\ | OSp Oeuvres spirituelles (7 tomów). Andria: Edizione CEDAS, n.d.\\ | ||
StD «Studia Dehoniana» (41 tomów). Rzym: Centro Generale Studi, 1972-1997\\ | StD «Studia Dehoniana» (41 tomów). Rzym: Centro Generale Studi, 1972-1997\\ | ||
+ | \\ | ||
=== Wstęp === | === Wstęp === | ||
Linia 32: | Linia 32: | ||
czasu kiedy II Sobór Watykański nakazał zakonom powrócić do źródeł ich inspiracji i przewartościować wszystko w świetle ich pierwotnej wizji, wszyscy zostaliśmy wciągnięci w stały, nie kończący się proces samosprawdzania się i refleksji nad najbardziej podstawowymi wartościami i praktykami, przez powrót do naszych korzeni i wejście w kontakt z naszą kreatywną energią. Pamiętam uczestnictwo we wspólnotowej dyskusji, w czasie której ktoś użył obrazu „powrotu do korzeni” celem odnowienia naszego życia i pracy, a ktoś inny odpowiedział, | czasu kiedy II Sobór Watykański nakazał zakonom powrócić do źródeł ich inspiracji i przewartościować wszystko w świetle ich pierwotnej wizji, wszyscy zostaliśmy wciągnięci w stały, nie kończący się proces samosprawdzania się i refleksji nad najbardziej podstawowymi wartościami i praktykami, przez powrót do naszych korzeni i wejście w kontakt z naszą kreatywną energią. Pamiętam uczestnictwo we wspólnotowej dyskusji, w czasie której ktoś użył obrazu „powrotu do korzeni” celem odnowienia naszego życia i pracy, a ktoś inny odpowiedział, | ||
- | Obecnie po trzydziestu latach, gdy próbujemy śmiało wkroczyć w niepewną przyszłość, | + | Obecnie po trzydziestu latach, gdy próbujemy śmiało wkroczyć w niepewną przyszłość, |
wyzywającym żądaniem głębszego wejścia w nasze dziedzictwo. Jednak istnieją nowe elementy i nowe pilne problemy w naszej obecnej sytuacji. Te nowe czynniki zarówno dają nadzieję na żywotną posługę i ponownie wzmocnione poczucie tożsamości, | wyzywającym żądaniem głębszego wejścia w nasze dziedzictwo. Jednak istnieją nowe elementy i nowe pilne problemy w naszej obecnej sytuacji. Te nowe czynniki zarówno dają nadzieję na żywotną posługę i ponownie wzmocnione poczucie tożsamości, | ||
By pomóc sprostać tym bieżącym wyzwaniom, sugeruję bardziej specyficzne skoncentrowanie się na znaczeniu procesu rozeznawania. Ażeby | By pomóc sprostać tym bieżącym wyzwaniom, sugeruję bardziej specyficzne skoncentrowanie się na znaczeniu procesu rozeznawania. Ażeby | ||
- | tego dokonać musimy zbadać, co o. Dehon rozumiał przez rozeznawanie | + | tego dokonać musimy zbadać, co o. Dehon rozumiał przez rozeznawanie i jak podchodził do niego. Od początku powinno być jasne, że rozeznawanie duchów jest procesem typowo duchowym. Nie ma żadnego autora piszącego o nim, który zapomniałby podkreślić absolutną konieczność |
- | i jak podchodził do niego. Od początku powinno być jasne, że rozeznawanie duchów jest procesem typowo duchowym. Nie ma żadnego autora piszącego o nim, który zapomniałby podkreślić absolutną konieczność | + | modlitwy w procesie rozeznawania: |
- | modlitwy w procesie rozeznawania: | + | program duchowych ćwiczeń, zmierzający do wykształcenia naszej wspólnoty z Duchem Chrystusa.\\ |
- | wytrwałej i stale oczyszczanej. Bez modlitwy nic nie osiągniemy. Możemy nie przyczynić się do rozeznania woli Bożej względem nas jako zgromadzenia zakonnego, jeśli nie jesteśmy osobiście zaangażowani we własny | + | \\ |
- | program duchowych ćwiczeń, zmierzający do wykształcenia naszej | + | === 1. Rozeznawanie duchów |
- | wspólnoty z Duchem Chrystusa. | + | |
- | 1. Rozeznawanie duchów | + | Sprowadzone do swoich elementarnych części, rozeznawanie duchów jawi się w czterech fazach. Są one trwającymi działaniami, |
- | Sprowadzone do swoich elementarnych części, rozeznawanie duchów | + | |
- | jawi się w czterech fazach. Są one trwającymi działaniami, | + | |
- | one fazami w tym znaczeniu, że raz osiągnięte, | + | |
- | w tyle na korzyść nowego celu. Są raczej czterema procedurami, | + | |
- | muszą być aktywnie i przemiennie angażowane, | + | |
- | ujmuje to tak: „Rozeznawanie jest bardziej podróżą, niż miejscem przeznaczenia”2. | + | |
Pierwszą fazą „podróży” w kierunku rozeznania, i jednym ze wstępnych warunków całego procesu, jest dążenie do „otwartości na działanie | Pierwszą fazą „podróży” w kierunku rozeznania, i jednym ze wstępnych warunków całego procesu, jest dążenie do „otwartości na działanie | ||
- | Ducha Świętego”3. Zakłada to intensywne pragnienie odnalezienia woli | + | Ducha Świętego”,sup>3</ |
- | Bożej i jednocześnie także silne pragnienie zdobycia tych dyspozycji i nawyków, które otwierają nas na Ducha Świętego, takich jak: słuchające | + | |
- | i uważne serce oraz wytrwała modlitwa o oczyszczenie i światło. Celem rozeznania jest podjęcie decyzji nie pod wpływem nieuporządkowanych obaw lub pragnień, ale takiej, która odpowiada jedynie Bożemu | + | Jeśli raz zaczniemy zdobywać zdolności, które wiodą do otwarcia na działanie Ducha Świętego, to równocześnie możemy zacząć się uczyć drugiej procedury, prowadzącej do rozeznania, to jest „zbierania informacji”. Rozeznanie nie może się udać, jeśli bazuje na wybrakowanej lub niekompletnej informacji. Jeżeli ktoś wierzy, że nie ma różnicy pomiędzy kapucynami a kartuzami, to wówczas istnieje nikła nadzieja na odkrycie Bożej woli w tej sprawie, bez względu na to, jak czysta i bezinteresowna byłaby jego dyspozycja. Potrzebujemy znajomości faktów i rozumienia sytuacji. Potrzebujemy sprawdzania, |
- | 118 Sympozjum 1(2) 199S | + | |
- | Zdolność rozeznawania Ojca Dehona | + | W praktyce, ewentualny proces zbierania informacji musi się zakończyć, |
- | pragnieniu i upodobaniu4. Według wyrażenia św. Ignacego Loyoli: „[Chodzi | + | rozwoju, nawet jeśli wymaga to powrotu do kwestii, które już były rozpatrywane. Jednak kiedy odpowiednie informacje zostały zebrane, przychodzi czas postawienia problemów, określenia alternatyw, które mają być podjęte. Czasami może to być bardzo prosta sprawa. |
- | 0 to], żebym był w równowadze jak języczek u wagi, aby iść za tym, co | + | |
- | w moim rozumieniu służy bardziej chwale i czci Boga, naszego Pana, | + | W kwietniu tego roku zostałem zaproszony do obserwowania ostatniego dnia kapituły Prowincji Brytyjsko - Irlandzkiej. W programie znalazła się jedna sprawa finansowa do rozwiązania, |
- | 1 zbawieniu mojej duszy”5. Bez tego rodzaju obojętności nasz sąd jest | + | |
- | stale narażony na rządzenie przez to, co lubimy lub czego nie lubimy, | + | Skoro raz precyzyjnie i uczciwie zostały określone alternatywne pytania, przechodzimy do czwartej fazy procesu, którą jest powzięcie decyzji, opartej na odczuwalnym poruszeniu Ducha. To rzecz jasna jest sedno sprawy: aktualny proces dochodzenia do decyzji za pośrednictwem rozeznawania uczuć i przywiązań, |
- | przez nasze pragnienia i obawy, które racjonalizujemy tak długo, aż okażą się wolą Boga. | + | aspekt całego procesu. Jest on szczególnie trudny do zrozumienia dla umysłu, gdyż rozeznanie nie jest rezultatem racjonalnego procesu, chociaż jest rozumne i jest sposobem poznania. Rozeznanie nie objawia nam idei czy racji, ale odczuwaną obecność łaski w naszym życiu. Oto temat, który winien być w następnej kolejności zbadany: Co powoduje rozeznanie i w jaki sposób to czyni? |
- | Jeśli raz zaczniemy zdobywać zdolności, które wiodą do otwarcia na | + | |
- | działanie Ducha Świętego, to równocześnie możemy zacząć się uczyć | + | Zamierzam rozwinąć ten temat w dwóch etapach. Pierwszym będzie analiza rozeznania w ujęciu św. Ignacego. Uczynię to nie tylko z szacunku dla autorytetu, jakim cieszy się on w tej dziedzinie, ale przede wszystkim dlatego, że o. Dehon używał ignacjańskiej metody w swoim rozeznawaniu duchów. Następnie, po naszkicowaniu trzech dróg rozeznawania według św. Ignacego, w drugim etapie naszej pracy zbadam trzy decydujące okresy w życiu o. Dehona i zinterpretuję te doświadczenia według kategorii św. Ignacego. Spójrzmy na dowód używania przez o. Dehona ignacjańskiej metody w dwóch ze wspomnianych okresów życia (w trzecim wypadku miał jedynie 13 lat). |
- | drugiej procedury, prowadzącej do rozeznania, to jest „zbierania informacji”. Rozeznanie nie może się udać, jeśli bazuje na wybrakowanej lub | + | |
- | niekompletnej informacji. Jeżeli ktoś wierzy, że nie ma różnicy pomiędzy | + | Zdaję sobie sprawę, że niektórych ludzi nie pociągają ćwiczenia ignacjańskie. Kilka miesięcy temu siedziałem w seminaryjnej bibliotece w Hales Corners, czytając komentarz na temat św. Ignacego, kiedy ks. Patrick Cremer, jeden z niemieckich kapłanów, który pomagał założyć naszą |
- | kapucynami a kartuzami, to wówczas istnieje nikła nadzieja na odkrycie | + | (amerykańską) prowincję, podszedł do mnie i powiedział: |
- | Bożej woli w tej sprawie, bez względu na to, jak czysta i bezinteresowna | + | rację, jest tam mnóstwo reguł. Św. Ignacy specyficznie przedstawia rozważania w kilkunastu punktach, z licznymi wprowadzeniami i rozmowami, na takie tematy jak: dwa sztandary i dwa królestwa, trzy stopnie pokory, trzy typy ludzi, trzy pory wyboru i 22 zasady rozeznawania. Tak więc możemy lubić lub nie lubić jego ćwiczeń. Jednak o. Dehon lubił je bardzo. Odprawił je wielokrotnie, |
- | byłaby jego dyspozycja. Potrzebujemy znajomości faktów i rozumienia | + | \\ |
- | sytuacji. Potrzebujemy sprawdzania, | + | === 2. Święty Ignacy: trzy pory wyboru |
- | jak nieprzyjemne i przykre mogłoby to być. | + | |
- | W praktyce, ewentualny proces zbierania informacji musi się zakończyć, | + | |
- | pozostawać otwarty na ważne nowe informacje w każdej fazie swojego | + | Kluczowe teksty w Ćwiczeniach duchownych św. Ignacego znajdują się w części nazwanej przez niego Trzema porami wyboru, która przypada na koniec Tygodnia Drugiego (nr 175 - 189) i części obejmującej „reguły rozeznawania”, |
- | rozwoju, nawet jeśli wymaga to powrotu do kwestii, które już były rozpatrywane. Jednak kiedy odpowiednie informacje zostały zebrane, przychodzi czas postawienia problemów, określenia alternatyw, które mają | + | |
- | być podjęte. Czasami może to być bardzo prosta sprawa. | + | Św. Ignacy następująco opisuje pierwszą porę lub pierwszą drogę, dzięki której można dojść do rozeznania: „Chwila, w której Bóg, nasz |
- | W kwietniu tego roku zostałem zaproszony do obserwowania ostatniego dnia kapituły Prowincji Brytyjsko - Irlandzkiej. W programie znalazła się jedna sprawa finansowa do rozwiązania, | + | Pan, tak porusza i pociąga wolę, że bez wątpliwości i bez możliwości wątpienia taka dusza pobożna idzie za tym, co jej ukazano. Tak postąpili św. Paweł i św. Mateusz, kiedy poszli za Chrystusem, naszym Panem” (nr 175). W tym pierwszym przypadku Bóg jasno daje poznać swoją |
- | domu przy Ichicore Road w Dublinie. Wszyscy rozumieli, że w tej kwestii istnieje tylko jedna alternatywa: | + | wolę, dotyczącą przedmiotu decyzji, a osoba jest w stanie potwierdzić działanie Ducha Świętego uczuciami jasności, pewności i radości, które |
- | w większości wypadków problem nie jest tak oczywisty. Czasami bardzo trudno dostrzec rzeczywisty problem, ponieważ zostajemy skierowani na ślepy tor przez powierzchowne lub częściowe pytania, które | + | |
- | mogą znaleźć odpowiedź tylko w powierzchownych i częściowych rozwiązaniach. Rozeznawanie potrzebuje odpowiednich pytań, | + | |
- | KS. PAUL J. McGUIRE SCJ | + | |
- | nych jako jasne i dokładne alternatywy. Wszyscy znamy historię - nieważne apokryficzną czy nie - uroczystego zebrania Kościoła prawosławnego w czasie Rewolucji Październikowej w 1917 roku, kiedy | + | |
- | debatowano nad kolorem szat liturgicznych, | + | |
- | pytań. | + | |
- | Skoro raz precyzyjnie i uczciwie zostały określone alternatywne pytania, przechodzimy do czwartej fazy procesu, którąjest powzięcie decyzji, opartej na odczuwalnym poruszeniu Ducha. To rzecz jasna jest | + | |
- | sedno sprawy: aktualny proces dochodzenia do decyzji za pośrednictwem rozeznawania uczuć i przywiązań, | + | |
- | aspekt całego procesu. Jest on szczególnie trudny do zrozumienia dla | + | |
- | umysłu, gdyż rozeznanie nie jest rezultatem racjonalnego procesu, chociaż jest rozumne i jest sposobem poznania. Rozeznanie nie objawia nam | + | |
- | idei czy racji, ale odczuwaną obecność łaski w naszym życiu. Oto temat, | + | |
- | który winien być w następnej kolejności zbadany: Co powoduje rozeznanie i w jaki sposób to czyni? | + | |
- | Zamierzam rozwinąć ten temat w dwóch etapach. Pierwszym będzie analiza rozeznania w ujęciu św. Ignacego. Uczynię to nie tylko z szacunku dla autorytetu, jakim cieszy się on w tej dziedzinie, ale przede | + | |
- | wszystkim dlatego, że o. Dehon używał ignacjańskiej metody w swoim | + | |
- | rozeznawaniu duchów. Następnie, po naszkicowaniu trzech dróg rozeznawania według św. Ignacego, w drugim etapie naszej pracy zbadam | + | |
- | trzy decydujące okresy w życiu o. Dehona i zinterpretuję te doświadczenia według kategorii św. Ignacego. Spójrzmy na dowód używania | + | |
- | przez o. Dehona ignacjańskiej metody w dwóch ze wspomnianych okresów życia (w trzecim wypadku miał jedynie 13 lat). | + | |
- | Zdaję sobie sprawę, że niektórych ludzi nie pociągają ćwiczenia ignacjańskie. Kilka miesięcy temu siedziałem w seminaryjnej bibliotece w Hales Comers, czytając komentarz na temat św. Ignacego, kiedy ks. Patrick | + | |
- | Cremer, jeden z niemieckich kapłanów, który pomagał założyć naszą | + | |
- | (amerykańską) prowincję, podszedł do mnie i powiedział: | + | |
- | lubię Ćwiczeń duchownych. Zawierają za dużo r e g u ł !” No cóż, ma | + | |
- | rację, jest tam mnóstwo reguł. Św. Ignacy specyficznie przedstawia rozważania w kilkunastu punktach, z licznymi wprowadzeniami i rozmowami, na takie tematy jak: dwa sztandary i dwa królestwa, trzy stopnie pokory, | + | |
- | 120 Sympozjum 1(2) 1998 | + | |
- | Zdolność rozeznawania Ojca Dehona | + | |
- | trzy typy ludzi, trzy pory wyboru i 22 zasady rozeznawania. Tak więc | + | |
- | możemy lubić lub nie lubić jego ćwiczeń. Jednak o. Dehon lubił je bardzo. Odprawił je wielokrotnie, | + | |
- | opublikowane medytacje i konferencje ściśle nawiązujądo ignacjańskich | + | |
- | ćwiczeń, nawet tam, gdzie je modyfikuje. Kierował innymi na ćwiczeniach w kilkunastu wypadkach i zachęcał nowicjuszy do odprawiania | + | |
- | ćwiczeń. Ks. Alphonse Rasset, pierwszy ksiądz, który wstąpił do nowego zgromadzenia o. Dehona, napisał o nich: „To poprzez Ćwiczenia duchowne św. Ignacego doszedłem do mojego powołania” (OSp, VI, 248). | + | |
- | 2. Święty Ignacy: trzy pory wyboru | + | |
- | Kluczowe teksty w Ćwiczeniach duchownych św. Ignacego znajdują się w części nazwanej przez niego Trzema porami wyboru, która | + | |
- | przypada na koniec Tygodnia Drugiego (nr 175 - 189) i części obejmującej „reguły rozeznawania”, | + | |
- | Odwołuje się do zwrotnego punktu, kiedy podejmujemy przełomową decyzję czy to na temat stanu naszego życia, czy dotyczącą odnowienia lub | + | |
- | ponownego ofiarowania samych siebie w naszym podstawowym życiowym zaangażowaniu. Tak więc, zwrot „trzy pory wyboru” powinien być | + | |
- | rozumiany jako „trzy sposoby/ | + | |
- | Św. Ignacy następująco opisuje pierwszą porę lub pierwszą drogę, | + | |
- | dzięki której można dojść do rozeznania: „Chwila, w której Bóg, nasz | + | |
- | Pan, tak porusza i pociąga wolę, że bez wątpliwości i bez możliwości | + | |
- | wątpienia taka dusza pobożna idzie za tym, co jej ukazano. Tak postąpili | + | |
- | św. Paweł i św. Mateusz, kiedy poszli za Chrystusem, naszym Panem” | + | |
- | (nr 175). W tym pierwszym przypadku Bóg jasno daje poznać swoją | + | |
- | wolę, dotyczącą przedmiotu decyzji, a osoba jest w stanie potwierdzić | + | |
- | działanie Ducha Świętego uczuciami jasności, pewności i radości, które | + | |
pojawiają się jako konsekwencja odpowiedzenia na Bożą inicjatywę. Ponieważ ta droga rozeznania zależy od specjalnego, | pojawiają się jako konsekwencja odpowiedzenia na Bożą inicjatywę. Ponieważ ta droga rozeznania zależy od specjalnego, | ||
- | Bożej woli, niektórzy komentatorzy (jak np. Karl Rahner) utrzymują, iż | + | Bożej woli, niektórzy komentatorzy (jak np. Karl Rahner) utrzymują, iż jest to rzadki wypadek, w praktyce bliski prywatnemu |
- | jest to rzadki wypadek, w praktyce bliski prywatnemu | + | Rahnera i za chwilę zamierzam zbadać wydarzenie z życia o. Dehona, które, jak sądzę, jest przykładem tego pierwszego rodzaju rozeznania. Niektórzy z was przypomną sobie być może podobne zdarzenie z własnego doświadczenia. |
- | komentatorzy (jak Hugo Rahner) wskazują na historyczny dowód, iż nie | + | |
- | był to niespotykany wypadek i że wielu ludzi doświadczyło tego rodzaju | + | W każdym razie, choć św. Ignacy jedynie krótko wspomina o tej pierwszej drodze rozeznania, zawiera ona ważny element, który jest charakterystyczny dla wszystkich trzech typów rozeznawania i warto zwrócić uwagę na tę wyróżniającą jakość. Całe rozeznanie jest sposobem podejmowania decydującego wyboru, ale nie jest to wybór, który wynika z naszego własnego rozważania i woli. Ściśle mówiąc, jest to wybór otrzymany, moglibyśmy nawet powiedzieć, |
- | rozeznania osobiście9. W tej sprawie opowiadam się po stronie Hugo | + | |
- | Rahnera i za chwilę zamierzam zbadać wydarzenie z życia o. Dehona, | + | |
- | Sympozjum 1(2) 1998 121 | + | |
- | KS. PAUL J. McGUIRE SCJ | + | |
- | które, jak sądzę, jest przykładem tego pierwszego rodzaju rozeznania. | + | |
- | Niektórzy z was przypomną sobie być może podobne zdarzenie z własnego doświadczenia. | + | |
- | W każdym razie, choć św. Ignacy jedynie krótko wspomina o tej pierwszej drodze rozeznania, zawiera ona ważny element, który jest charakterystyczny dla wszystkich trzech typów rozeznawania i warto zwrócić | + | |
- | uwagę na tę wyróżniającą jakość. Całe rozeznanie jest sposobem podejmowania decydującego wyboru, ale nie jest to wybór, który wynika z naszego własnego rozważania i woli. Ściśle mówiąc, jest to wybór otrzymany, | + | |
- | moglibyśmy nawet powiedzieć, | + | |
- | nas przez Boga. To nie mój wybór, to moja odpowiedź na Boże wezwanie, przemyślana wola. Jest to sprawa nie mieszania tego, co chcę utrzymać i tego, co rości sobie prawo do panowania nade mną. Dramatyczne | + | |
- | przykłady św. Pawła i św. Mateusza nie powinny skłaniać nas do zacieśniania tego doświadczenia do tych nadzwyczajnych okoliczności, | + | |
- | czasami (rzadko) mu towarzyszą. Samo w sobie jest doświadczeniem | + | |
- | oświecenia, | + | |
- | Bożej | + | |
- | objawia siebie w ten sposób. | + | |
Zanim przejdziemy do rozważenia drugiej i trzeciej drogi rozeznawania u św. Ignacego, chcę zwrócić uwagę na „miejsce”, | Zanim przejdziemy do rozważenia drugiej i trzeciej drogi rozeznawania u św. Ignacego, chcę zwrócić uwagę na „miejsce”, | ||
- | się rozeznanie. Nie zdarza się ono w rozumie czy intelekcie. Nie jest to | + | się rozeznanie. Nie zdarza się ono w rozumie czy intelekcie. Nie jest to akt woli czy jakiejś innej „zdolności”. Św. Ignacy często odwołuje się do duszy, co oczywiście jest doskonałym, |
- | akt woli czy jakiejś innej „zdolności”. Św. Ignacy często odwołuje się do | + | zbyt ogólnym wyrażeniem, |
- | duszy, co oczywiście jest doskonałym, | + | słowem na określenie miejsca bosko-ludzkiego spotkania jest „serce”, |
- | zbyt ogólnym wyrażeniem, | + | rozumiane w metaforycznym, |
- | zakłada się dychotomię pomiędzy ciałem i duszą. Tradycyjnym biblijnym | + | |
- | słowem na określenie miejsca bosko-ludzkiego spotkania jest „serce”, | + | Chciałbym zasugerować, |
- | które jest również dobrym i pomocnym zwrotem, tak długo, jak długo jest | + | |
- | rozumiane w metaforycznym, | + | |
- | jest z emocjami i sentymentami, | + | |
- | Chciałbym zasugerować, | + | |
- | miejsce, gdzie dokonuje się rozeznawanie Bożego Ducha, a dla potwierdzenia tego odwołuję się do fragmentu Konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym II Soboru Watykańskiego, | + | |
- | 122 Sympozjum 1(2) 1998 | + | |
- | Zdolność rozeznawania Ojca Dehona | + | |
„W głębi sumienia człowiek odkrywa prawo, którego sam sobie nie nakłada, lecz któremu winien być posłuszny i którego głos wzywający go | „W głębi sumienia człowiek odkrywa prawo, którego sam sobie nie nakłada, lecz któremu winien być posłuszny i którego głos wzywający go | ||
- | zawsze tam, gdzie potrzeba, do miłowania i czynienia dobra a unikania | + | zawsze tam, gdzie potrzeba, do miłowania i czynienia dobra a unikania zła, rozbrzmiewa w sercu nakazem: czyń to, tamtego unikaj. Człowiek |
- | zła, rozbrzmiewa w sercu nakazem: czyń to, tamtego unikaj. Człowiek | + | bowiem ma w swym sercu wypisane przez Boga prawo, wobec którego posłuszeństwo stanowi o jego godności i według którego będzie sądzony. Sumienie jest najtajniejszym ośrodkiem i sanktuarium człowieka, gdzie przebywa on sam z Bogiem, którego głos w jego wnętrzu rozbrzmiewa. |
- | bowiem ma w swym sercu wypisane przez Boga prawo, wobec którego | + | Przez sumienie dziwnym sposobem staje się wiadome to prawo, które wypełnia się miłowaniem Boga i bliźniego” (KDK, nr 16). |
- | posłuszeństwo stanowi o jego godności i według którego będzie sądzony. Sumienie jest najtajniejszym ośrodkiem i sanktuarium człowieka, gdzie | + | |
- | przebywa on sam z Bogiem, którego głos w jego wnętrzu rozbrzmiewa. | + | Można wskazać trzy aspekty tego cytatu, warte odnotowania w naszej dyskusji na temat rozeznawania. Po pierwsze, słowa „serce” i „sumienie” są używane zamiennie przy odnoszeniu się do duchowych głębin ludzkiej osoby. Po drugie, wyrazy te odnoszą się do rdzenia ludzkiej istoty, gdzie najprawdziwiej jesteśmy sobą i gdzie spotykamy Boga. Po trzecie, w głębi naszego sumienia odczuwamy ponaglenie i podpowiedzenie |
- | Przez sumienie dziwnym sposobem staje się wiadome to prawo, które | + | prawa lub przykazania, |
- | wypełnia się miłowaniem Boga i bliźniego” (KDK, nr 16). | + | pomiędzy ludzkim sumieniem i Duchem Świętym, staje się dalszą wskazówką na temat tego, co zachodzi w procesie rozeznawania. W duchowym centrum osoby - w naszym sercu, duszy, sumieniu - doświadczamy poruszenia Ducha Bożego, pociągającego nas, przyciągającego naszą |
- | Można wskazać trzy aspekty tego cytatu, warte odnotowania w naszej dyskusji na temat rozeznawania. Po pierwsze, słowa „serce” i „sumienie” sąużywane zamiennie przy odnoszeniu się do duchowych głębin | + | uwagę, nawet czasami rozkazującego nam zrobić coś, a czegoś uniknąć. To odczuwane przyciąganie, |
- | ludzkiej osoby. Po drugie, wyrazy te odnoszą się do rdzenia ludzkiej istoty, gdzie najprawdziwiej jesteśmy sobą i gdzie spotykamy Boga. Po trzecie, w głębi naszego sumienia odczuwamy ponaglenie i podpowiedzenie | + | |
- | prawa lub przykazania, | + | |
- | od nas samych. W ten sposób ten soborowy fragment, dotyczący relacji | + | |
- | pomiędzy ludzkim sumieniem i Duchem Świętym, staje się dalszą wskazówką na temat tego, co zachodzi w procesie rozeznawania. W duchowym centrum osoby - w naszym sercu, duszy, sumieniu - doświadczamy | + | |
- | poruszenia Ducha Bożego, pociągającego nas, przyciągającego naszą | + | |
- | uwagę, nawet czasami rozkazującego nam zrobić coś, a czegoś uniknąć. | + | |
- | To odczuwane przyciąganie, | + | |
Ten rodzaj języka pojawia się ponownie w encyklice Veritatis splendor, która utożsamia serce osoby z „sumieniem moralnym” (nr 54), gdzie | Ten rodzaj języka pojawia się ponownie w encyklice Veritatis splendor, która utożsamia serce osoby z „sumieniem moralnym” (nr 54), gdzie | ||
- | głos przemawia do serca, mówiąc „rób to, tamtego unikaj”. Szeroko był | + | głos przemawia do serca, mówiąc „rób to, tamtego unikaj”. Szeroko był on też stosowany w pismach dominikanina Yvesa Congara, dla którego |
- | on też stosowany w pismach dominikanina Yvesa Congara, dla którego | + | wyrażenia „serce”, |
- | wyrażenia „serce”, | + | |
- | centrum ich istnienia i staje się sam ich najgłębszą skłonnością, | + | Wiedzieliśmy, |
- | idiosynkrazją jezuitów. Święty Ignacy rozwinął charakterystyczną metodę rozeznawania duchów, ale stanowił część długiej tradycji, która wciąż | + | za naszym Panem bez wahania. Drugi rodzaj rozeznawania zachodzi, „kiedy otrzymuje się wystarczająco dużo jasności i poznania przez doświadczenie pociech i strapień, a także dzięki doświadczeniu rozeznawania różnych duchów” (nr 176). W przeciwieństwie do poprzedniego |
- | Sympozjum 1(2) 1998 123 | + | sposobu rozeznawania, |
- | KS. PAUL J. McGUIRE SCJ | + | decyzji. W miejsce takiej pewności pojawiają się uczucia: spokoju, zadowolenia i wsparcia, potwierdzające decyzję, czy też zmartwienia, |
- | dziś ma wartość. To prawda, że istnieje więcej sposobów rozeznania niż | + | |
- | metoda św. Ignacego, ale pozostaje wciąż faktem, że o. Dehon z preferencji używał ignacjańskiej metody. | + | Wtedy, po drugie, po dokonaniu wyboru, musi on być potwierdzony lub zakwestionowany przez uczucia, pojawiające się, jako konsekwencja |
- | Wiedzieliśmy, | + | decyzji. Jeżeli, jako rezultat, dusza doświadcza trwogi, zmartwienia, |
- | jako bardzo silne przyciąganie, | + | |
- | za naszym Panem bez wahania. Drugi rodzaj rozeznawania zachodzi, | + | W końcu Ignacy proponuje trzecią porę wyboru, trzeci sposób, w jaki rozeznanie może być dokonane. Był przekonany, że jeden z dwóch pierwszych sposobów jest lepszy, ale jeśli, nie z winy zainteresowanego, |
- | „kiedy otrzymuje się wystarczająco dużo jasności i poznania przez doświadczenie pociech i strapień, a także dzięki doświadczeniu rozeznawania różnych duchów” (nr 176). W przeciwieństwie do poprzedniego | + | |
- | sposobu rozeznawania, | + | Aż do tego momentu ignacjańska trzecia droga wyboru nie jest wcale rozeznawaniem duchów, ale raczej racjonalnym procesem oceny argumentów za i przeciw, dotyczących rozstrzyganego dylematu, celem dojścia do najlogiczniejszej decyzji, która pomoże jednostce osiągnąć jej cel. Ale wtedy Ignacy stawia decydujący krok. Po dokonaniu wyboru, jednostka powinna przedstawić go naszemu Panu na modlitwie, aby Bóg |
- | woli Bożej, wzywającej nas do podjęcia lub uniknięcia poszczególnej | + | mógł go zaakceptować i potwierdzić, |
- | decyzji. W miejsce takiej pewności pojawiają się uczucia: spokoju, zadowolenia i wsparcia, potwierdzające decyzję, czy też zmartwienia, | + | św. Ignacy zaleca racjonalną procedurę rozważania, |
- | Jest to rozeznawanie, | + | |
- | poszczególne alternatywy są brane pod uwagę w kontekście rozważania tajemnic Chrystusa ubogiego, pokornego i odrzuconego13. Stopniowo | + | Św. Ignacy kończy swoje pouczenia na temat jak „dokonać dobrego i zdrowego wyboru” czterema zasadami zmierzającymi do zapewnienia |
- | jedna z alternatyw przyciągnie duszę odczuciami prawdziwej szczęśliwości i duchowej radości. Dusza prowadzona jest przez uczucia delikatności i zadowolenia z podjęcia wyboru, który daje nadzieję obietnicy pokoju, | + | dalszego potwierdzenia decyzji. Po pierwsze, powinniśmy zweryfikować czy nasza preferencja podjęta jest tylko z motywu miłości dla Boga. Po |
- | wyciszenia i radości. Te z odczuć, które pogłębiają nasz spokój - mówi | + | drugie, powinniśmy określić czy dalibyśmy tę samą radę innej osobie, która byłaby w dokładnie takiej samej sytuacji. Po trzecie, gdybyśmy byli w momencie śmierci czy bylibyśmy zadowoleni z decyzji, którą teraz podejmujemy? |
- | św. Ignacy - w oczywisty sposób pochodzą od dobrego ducha, podczas | + | \\ |
- | gdy uczucia niszczące pokój i trwożące duszę, nie pozostają w zgodności z dobrym duchem. | + | === 3. Rozeznawanie duchów u Ojca Dehona |
- | Wtedy, po drugie, po dokonaniu wyboru, musi on być potwierdzony | + | |
- | lub zakwestionowany przez uczucia, pojawiające się, jako konsekwencja | + | |
- | decyzji. Jeżeli, jako rezultat, dusza doświadcza trwogi, zmartwienia, | + | Może się zdawać, że podaliśmy więcej |
- | lub smutku, wówczas oczywiście nie wybrała mądrze i uczucia spustoszenia będąją niepokoiły i sygnalizowały błąd w wyborze. W takim kontekście św. Ignacy mówi także o „pociesze bez uprzedniej przyczyny”. | + | w naszym wysiłku zrozumienia doświadczenia zastanawiania się i rozeznawania u o. Dehona. Wybrałem trzy punkty zwrotne z jego życia i proponuję wyjaśnienie ich oraz wyprowadzenie ich znaczenia, przez interpretację w ramach ignacjańskich sposobów rozeznawania duchów. Oczywiście rzadko zachodzi doskonała harmonia pomiędzy teorią a aktualną praktyką - życie nigdy nie jest tak uporządkowane i dopasowane - ale mam nadzieję wykazać, że istnieje silne rodzinne podobieństwo pomiędzy nauczaniem św. Ignacego o rozeznawaniu a doświadczeniem rozeznawania w życiu o. Dehona. Trzema wspomnianymi przełomowymi wydarzeniami w jego życiu były: (1) duchowe doświadczenie w Wigilię Bożego Narodzenia 1856 roku, (2) „wielka decyzja” nie wstąpienia do Ojców Asumpcjonistów w 1871 roku i (3) decyzj a założenia własnego zgromadzenia zakonnego, określana przez niego jako „wielka kwestia” 1877 roku.\\ |
- | Chociaż znaczenie tego zwrotu jest często dyskutowane wydaje się, że | + | \\ |
- | „pociecha bez uprzedniej przyczyny” oznacza w pełni i po prostu „bez | + | **a. Wigilia Bożego Narodzenia 1856 roku** |
- | dyskursywnego rozumowania”14 lub „pojęciowego przedmiotu”15. Innymi słowy, pojawiające się radość i zadowolenie, | + | |
- | dedukcyjnego myślenia, które waży argumenty za i przeciw, i wtedy konkluduje najlepszym racjonalnym wyborem opartym na dowodzie. Raczej | + | Jak wszyscy wiemy o. Dehon uważał lata szkolne spędzone w kolegium w Hazebrouck za jedną z wielkich łask swojego życia. Nie tylko otrzymał tam solidne klasyczne wykształcenie, |
- | jest to doświadczenie „odczuwanej kompatybilności” z jednym lub in124 Sympozjum 1(2) 1998 | + | Pierwsze rekolekcje wywarły na mnie naprawdę wielkie wrażenie (...). Byłem głęboko poruszony (...). Otrzymałem niezwykłe łaski (...). Nasz |
- | Zdolność rozeznawania Ojca Dehona | + | Pan obdarzył mnie pociągiem do ducha modlitwy, ducha czystości i zjednoczenia z Nim. To On dokonał wszystkiego. Jego łaska mnie niosła i przynaglała” (NHV, 1,24r-24v). „Drugi rok (1856) (...) rekolekcje (...) żywo oddziałały na mnie (...). W Boże Narodzenie (...) w czasie nocnego oficjum (...) otrzymałem jeden z najsilniejszych znaków w moim życiu. Nasz Pan usilnie przynaglał mnie do oddania Mu siebie. Działanie łaski zostało tak ogłoszone, że pozostało we mnie długo wrażenie, iż moje nawrócenie datuje się od tego dania” (NHV, I, 25r-26r). „Pierwsze Boże wezwanie jest niejasne. Od pierwszych rekolekcji (1855) często rozmyślałem o kapłaństwie. W czasie drugich rekolekcji (1856) podjąłem decyzję. Została potwierdzona w Wigilię Bożego Narodzenia. To, co jest zadziwiające, |
- | nym przebiegiem akcji, który przynosi pewne „poczucie spokoju” w odniesieniu do sposobu rozwijania się spraw16. Według jednego z jezuickich komentatorów „chętniej przypisujemy naszą pociechę bezpośrednio | + | |
- | dotknięciu Bożemu, kiedy nie ma myśli, wydarzenia, osoby - w ogólności, | + | Oto godny uwagi bogaty fragment duchowej autobiografii i tekst, który staje się tym bardziej interesujący w świetle ignacjańskiej „pierwszej |
- | poruszenia. Bezpośredniość słów określających zmysły, takich jak «dotyk» lub «smak», zdaje się precyzyjniej wskazywać sposób opisania tego | + | metody rozeznawania”. Według niego ten pierwszy rodzaj rozeznawania zachodzi w chwili, „w której Bóg, nasz Pan, tak porusza i pociąga wolę, |
- | specjalnego działania Boga w naszym życiu”17. Mamy tu do czynienia | + | że bez możliwości wątpienia taka dusza pobożna idzie za tym, co jej ukazano” (nr 175). W doświadczeniu młodego Dehona możemy widzieć |
- | z nieracjonalną, | + | charakterystyczne elementy całego procesu rozeznawania. Przede wszystkim, jest to coś otrzymanego, |
- | Świętego i czuje bliskie pokrewieństwo z nimi. Św. Ignacy wysoko oceniał „pociechę bez uprzedniej przyczyny”, | + | Nasz Pan dał mi... Wywarł na mnie silne wrażenie... Co pociągnęło mnie...” Widzimy tu jasno doświadczenie Innego, który narzuca siebie. |
- | tylko od Boga (por. nr 330), a zatem nie mogło być w niej podstępu (por. | + | |
- | nr 336). | + | Po drugie, można zauważyć, iż rozeznawanie nie jest wynikiem dedukcyjnego rozumowania. Ojciec Dehon opisuje doświadczenie bycia popchniętym i pociągniętym, |
- | W końcu Ignacy proponuje trzeciąporę wyboru, trzeci sposób, w jaki | + | nawróceniem.\\ |
- | rozeznanie może być dokonane. Był przekonany, że jeden z dwóch pierwszych sposobów jest lepszy, ale jeśli, nie z winy zainteresowanego, | + | \\ |
- | niemożliwe rozwiązanie problemu tymi metodami, to polecał trzecią alternatywę. Jako że jednostka nie doświadcza poruszenia ducha w pociesze lub pustce, znajduje się w stanie spokoju. Powinna skorzystać z tego | + | **b. Wielka decyzja 1871 roku** |
- | wyciszenia i skupić się na swoim celu, prosząc Boga o utrzymanie w stanie | + | |
- | obojętności na wszystkie rzeczy tak, aby mogła wybrać tylko to, co odczuwa jako przynoszące większą chwałę Bogu i zbawienie własnej duszy. Wtedy, używając swoich zdolności rozumowania, | + | Inny punkt zwrotny w jego życiu dokonał się w czasie tego, co określa jako „wielka decyzja” 1871 roku. Chodziło o decyzję nie wstępowania do asumpcjonistów, |
- | korzyści i ujemne strony alternatyw, i w końcu, po zważeniu motywów, | + | |
- | winna wybrać i zrobić to, co wskazało jej rozumowanie, | + | Jego wewnętrzny stan strapienia i zakłopotania stanowi dobry przykład tego, co św. Ignacy rozumiał przez doświadczenie „pustki”. Chociaż można wskazać powody jego wewnętrznego zamieszania, |
- | Aż do tego momentu ignacjańska trzecia droga wyboru nie jest wcale | + | zgodzili się na jego powołaniowy wybór, żaden z nich nie był entuzjastycznie do niego nastawiony. Zamiast tego wydawali się zgadzać na zaakceptowanie jego przekonania, |
- | rozeznawaniem duchów, ale raczej racjonalnym procesem oceny argumentów za i przeciw, dotyczących rozstrzyganego dylematu, celem dojścia do najlogiczniejszej decyzji, która pomoże jednostce osiągnąć jej cel. | + | |
- | Ale wtedy Ignacy stawia decydujący krok. Po dokonaniu wyboru, jednostka powinna przedstawić go naszemu Panu na modlitwie, aby Bóg | + | Co przechyliło szalę i rzuciło o. Dehona w „niewymowne udręczenie”, |
- | mógł go zaakceptować i potwierdzić, | + | |
- | i chwałę. W ten sposób, po podjęciu decyzji według racjonalnej procedury, decyzja powinna być przemodlona. Na modlitwie jednostka oczekuje | + | Nawiązując do komentarzy św. Ignacego na temat „drugiej pory wyboru”, istnieją motywy dla doświadczenia pociechy i pustki; jakkolwiek, decyzja nie jest podjęta na mocy motywów, lecz na podstawie rozeznawania duchów, które przejawiają się w doświadczeniu pocieszenia lub pustki. Tak przedstawiała się kwestia sporna, którą o. Dehon musiał rozwiązać. 25 września napisał do ks. Freyda, prosząc o jego pomoc. Wyłożył racje przemawiające za i przeciw wstąpieniu do asumpcjonistów, |
- | potwierdzenia lub odrzucenia w ten sam sposób, jak pociecha i pustka | + | tę kwestię tak, abym był wolny od tych wątpliwości, |
- | używane są do zweryfikowania decyzji w pierwszych dwóch metodach | + | |
- | Sympozjum 1(2) 1998 125 | + | Kwestią, którą o. Dehon chciał uregulować, |
- | KS. PAUL J. McGUIRE SCJ | + | IX, 27). Jednak, o ile możemy zaakceptować dokładność jego wspomnień spisanych 20 lat po fakcie, wydaje się, że był już osobiście przekonany, iż brak wewnętrznego spokoju był znakiem od Boga, że nie powinien wstępować do wspólnoty ks. d ’Alzona. Napisał więc do ks. Freyda, odwołując się do ogólnych zasad rozeznawania, |
- | rozeznawania (por. nr 183). Przy braku odczuwalnego poruszenia ducha | + | |
- | św. Ignacy zaleca racjonalną procedurę rozważania, | + | Telegram od ks. Freyda nadszedł 1 października: |
- | rozeznania ducha, poprzez doświadczenie pociechy i pustki. | + | Dehon stwierdził: |
- | Św. Ignacy kończy swoje pouczenia na temat jak „dokonać dobrego | + | wikary w tamtejszej bazylice. Podjął posługę, do której miał „największy wstręt” (NHV, XII, 152) i która „była zupełnie przeciwna wszystkiemu, |
- | i zdrowego wyboru” czterema zasadami zmierzającymi do zapewnienia | + | \\ |
- | dalszego potwierdzenia decyzji. Po pierwsze, powinniśmy zweryfikować | + | **c. Wielka kwestia 1877 roku** |
- | czy nasza preferencja podjęta jest tylko z motywu miłości dla Boga. Po | + | |
- | drugie, powinniśmy określić czy dalibyśmy tę samą radę innej osobie, która | + | Trzecią rozstrzygającą decyzją w życiu o. Dehona była „wielka kwestia” 1877 roku, która została rozstrzygnięta, |
- | byłaby w dokładnie takiej samej sytuacji. Po trzecie, gdybyśmy byli w momencie śmierci czy bylibyśmy zadowoleni z decyzji, którą teraz podejmujemy? | + | |
- | moglibyśmy spojrzeć wstecz na tę decyzję z radością i zadowoleniem? | + | |
- | tym dodaje ostatnią uwagę, zalecając, abyśmy podejmowali naszą decyzję | + | |
- | przed Bogiem tak, aby On mógł potwierdzić jąprzez doświadczenie pociechy, jeżeli posłuży ona Jego większej służbie i chwale. | + | |
- | 3. Rozeznawanie duchów u Ojca Dehona | + | |
- | Może się zdawać, że podaliśmy więcej | + | |
- | niż kiedykolwiek wydawało się to potrzebne, ale powinno to być pomocne | + | |
- | w naszym wysiłku zrozumienia doświadczenia zastanawiania się i rozeznawania u o. Dehona. Wybrałem trzy punkty zwrotne z jego życia i proponuję | + | |
- | wyjaśnienie ich oraz wyprowadzenie ich znaczenia, przez interpretację w ramach ignacjańskich sposobów rozeznawania duchów. Oczywiście rzadko | + | |
- | zachodzi doskonała harmonia pomiędzy teorią a aktualną praktyką - życie | + | |
- | nigdy nie jest tak uporządkowane i dopasowane - ale mam nadzieję wykazać, że istnieje silne rodzinne podobieństwo pomiędzy nauczaniem św. Ignacego o rozeznawaniu a doświadczeniem rozeznawania w życiu o. Dehona. | + | |
- | Trzema wspomnianymi przełomowymi wydarzeniami w jego życiu były: (1) | + | |
- | duchowe doświadczenie w Wigilię Bożego Narodzenia 1856 roku, (2) „wielka decyzja” nie wstąpienia do Ojców Asumpcjonistów w 1871 roku i (3) | + | |
- | decyzj a założenia własnego zgromadzenia zakonnego, określana przez niego | + | |
- | jako „wielka kwestia” 1877 roku. | + | |
- | a. Wigilia Bożego Narodzenia 1856 roku | + | |
- | Jak wszyscy wiemy o. Dehon uważał lata szkolne spędzone w kolegium w Hazebrouck za jedną z wielkich łask swojego życia. Nie tylko | + | |
- | 126 Sympozjum 1(2) 1998 | + | |
- | Zdolność rozeznawania Ojca Dehona | + | |
- | otrzymał tam solidne klasyczne wykształcenie, | + | |
- | rozwinięcia wrażliwości na duchowy wymiar życia. W późniejszych | + | |
- | wspomnieniach napisał: „Mogę powiedzieć, | + | |
- | spędzonych nasz Pan napełnił mnie swoimi łaskami i traktował mnie z czułością, | + | |
- | Pierwsze rekolekcje wywarły na mnie naprawdę wielkie wrażenie (...). | + | |
- | Byłem głęboko poruszony (...). Otrzymałem niezwykłe łaski (...). Nasz | + | |
- | Pan obdarzył mnie pociągiem do ducha modlitwy, ducha czystości i zjednoczenia z Nim. To On dokonał wszystkiego. Jego łaska mnie niosła i przynaglała” (NHV, 1,24r-24v). „Drugi rok (1856) (...) rekolekcje (...) żywo | + | |
- | oddziałały na mnie (...). W Boże Narodzenie (...) w czasie nocnego oficjum (...) otrzymałem jeden z najsilniejszych znaków w moim życiu. Nasz | + | |
- | Pan usilnie przynaglał mnie do oddania Mu siebie. Działanie łaski zostało | + | |
- | tak ogłoszone, że pozostało we mnie długo wrażenie, iż moje nawrócenie | + | |
- | datuje się od tego dania” (NHV, I, 25r-26r). „Pierwsze Boże wezwanie | + | |
- | jest niejasne. Od pierwszych rekolekcji (1855) często rozmyślałem o kapłaństwie. W czasie drugich rekolekcji (1856) podjąłem decyzję. Została | + | |
- | potwierdzona w Wigilię Bożego Narodzenia. To, co jest zadziwiające, | + | |
- | fakt, że nigdy poważnie nie wahałem się, co do pierwszego postanowienia (...). Co pociągało mnie w tym powołaniu, to pragnienie zjednoczenia | + | |
- | z naszym Panem, gorliwość o zbawienie dusz i potrzeba obfitych łask | + | |
- | dla własnego zbawienia (...). Od początku myślałem o daniu siebie bez | + | |
- | reszty. Chciałem być zakonnikiem lub misjonarzem (...). W momentach | + | |
- | ofiarności pragnąłem zostać męczennikiem” (NHV, I, 28v-29v). | + | |
- | Oto godny uwagi bogaty fragment duchowej autobiografii i tekst, który | + | |
- | staje się tym bardziej interesujący w świetle ignacjańskiej „pierwszej | + | |
- | metody rozeznawania”. Według niego ten pierwszy rodzaj rozeznawania | + | |
- | zachodzi w chwili, „w której Bóg, nasz Pan, tak porusza i pociąga wolę, | + | |
- | że bez możliwości wątpienia taka dusza pobożna idzie za tym, co jej | + | |
- | ukazano” (nr 175). W doświadczeniu młodego Dehona możemy widzieć | + | |
- | charakterystyczne elementy całego procesu rozeznawania. Przede | + | |
- | wszystkim, jest to coś otrzymanego, | + | |
- | nałożony jako żądanie. Owa cecha darmowości jest widoczna w języku | + | |
- | użytym do opisania doświadczenia: | + | |
- | Nasz Pan dał mi... Wywarł na mnie silne wrażenie... Co pociągnęło | + | |
- | mnie...” Widzimy tu jasno doświadczenie Innego, który narzuca siebie. | + | |
- | Sympozjum 1(2) 1998 127 | + | |
- | KS. PAUL J. McGUIRE SCJ | + | |
- | Po drugie, można zauważyć, iż rozeznawanie nie jest wynikiem dedukcyjnego rozumowania. Ojciec Dehon opisuje doświadczenie bycia | + | |
- | popchniętym i pociągniętym, | + | |
- | tożsamości. Chociaż nie ma danych powodów lub argumentów, | + | |
- | od jakiegokolwiek rozumowego procesu. Bardziej niż pojęciem jest ono | + | |
- | nawróceniem. | + | |
- | b. Wielka decyzja 1871 roku | + | |
- | Inny punkt zwrotny w jego życiu dokonał się w czasie tego, co określa jako „wielka decyzja” 1871 roku. Chodziło o decyzję nie wstępowania do asumpcjonistów, | + | |
- | wstąpić do wspólnoty asumpcjonistów w pierwszym tygodniu października 1871 roku. Często spotykał się z ks. d ’Alzonem, ich założycielem, | + | |
- | i odwiedził ich wspólnoty; konsultował się ze swoim kierownikiem duchowym ks. Freydem; odprawił rekolekcje poświęcone wyborowi, kiedy | + | |
- | ukończył swoje studia w Rzymie; miał pozwolenie biskupa. Zrobił wszystko, co do litery, choć we wspomnieniach napisał: „Przygotowywałem się | + | |
- | do odejścia, ale nie było we mnie już więcej pokoju. Doświadczałem | + | |
- | niewymownego udręczenia (...). Nie mogłem tego dłużej wytrzymać. | + | |
- | Nie byłem w stanie odejść. Wierzyłem, że moje strapienie pochodziło | + | |
- | z działania łaski. Zatelegrafowałem do ks. Freyda, prosząc go o rozstrzygającą decyzję (...)” (NHV, IX, 65-66)18. | + | |
- | Jego wewnętrzny stan strapienia i zakłopotania stanowi dobry przykład tego, co św. Ignacy rozumiał przez doświadczenie „pustki”. Chociaż można wskazać powody jego wewnętrznego zamieszania, | + | |
- | nie jest pod ich wpływem, to raczej przygniatające uczucie pustki zmusza go do niezdecydowania. To uczucie niepokoju rozwijało się przez | + | |
- | jakiś czas. I chociaż jego kierownik duchowy, biskup i mistrz rekolekcji | + | |
- | zgodzili się na jego powołaniowy wybór, żaden z nich nie był entuzjastycznie do niego nastawiony. Zamiast tego wydawali się zgadzać na | + | |
- | zaakceptowanie jego przekonania, | + | |
- | niego. Ojciec Dehon miał jednak swoje własne obawy. Pomimo wielkiego pragnienia duchowej atmosfery życia zakonnego, wiedział, że wspólnota ks. d’Alzona poświęciła życie wewnętrzne na rzecz wymagań | + | |
- | 128 Sympozjum 1(2) 1998 | + | |
- | Zdolność rozeznawania Ojca Dehona | + | |
- | apostolatu. Sam był gotów dokonać takiego poświęcenia, | + | |
- | Bożą wolą, aby poświęcić się nowej posłudze w dziele wyższego szkolnictwa we Francji. | + | |
- | Co przechyliło szalę i rzuciło o. Dehona w „niewymowne udręczenie”, | + | |
- | badaniu faktów zupełnie przekonany, że projekt ks. d ’Alzona upadnie. | + | |
- | Prowadzenie uniwersytetu nie tylko było o wiele bardziej złożone, niż | + | |
- | wyobrażali to sobie asumpcjoniści, | + | |
- | Stolicy Świętej. Zgromadzenie zakonne mogło dostarczyć część profesorów, | + | |
- | Dehon nadal pozostał przekonany o potrzebie takiego apostolatu, jednak | + | |
- | teraz był gotów poświęcić nawet to marzenie, gdyby uznał to za Bożą | + | |
- | wolę dla siebie. | + | |
- | Nawiązując do komentarzy św. Ignacego na temat „drugiej pory | + | |
- | wyboru”, istnieją motywy dla doświadczenia pociechy i pustki; jakkolwiek, decyzja nie jest podjęta na mocy motywów, lecz na podstawie | + | |
- | rozeznawania duchów, które przejawiają się w doświadczeniu pocieszenia lub pustki. Tak przedstawiała się kwestia sporna, którą o. Dehon | + | |
- | musiał rozwiązać. 25 września napisał do ks. Freyda, prosząc o jego pomoc. Wyłożył racje przemawiające za i przeciw wstąpieniu do asumpcjonistów, | + | |
- | „Oto dylemat, w którym się sam znalazłem (...). Kto podejmie decyzję? | + | |
- | Oczekuję Twojej, jako przychodzącej od Boga samego. Być może te | + | |
- | trudności są dziełem diabła. Będziesz to widział jaśniej ode mnie. Czy | + | |
- | mógłbyś natychmiast do mnie odpisać i jak tylko to możliwe, uregulować | + | |
- | tę kwestię tak, abym był wolny od tych wątpliwości, | + | |
- | od tak dawna” (StD, IX, 27). | + | |
- | Kwestią, którą o. Dehon chciał uregulować, | + | |
- | a w innym czasie zastanawiał się czy nie pochodziły od diabła (por. StD, | + | |
- | IX, 27). Jednak, o ile możemy zaakceptować dokładność jego wspomnień | + | |
- | spisanych 20 lat po fakcie, wydaje się, że był już osobiście przekonany, iż | + | |
- | brak wewnętrznego spokoju był znakiem od Boga, że nie powinien wstęSympozjum 1(2) 1998 129 | + | |
- | KS. PAUL J. McGUIRE SCJ | + | |
- | pować do wspólnoty ks. d ’Alzona. Napisał więc do ks. Freyda, odwołując się do ogólnych zasad rozeznawania, | + | |
- | doświadczenia od swojego kierownika duchowego. | + | |
- | Telegram od ks. Freyda nadszedł 1 października: | + | |
- | jest uprawnione. Byłoby lepiej wydostać się z tego, jeśli możesz”. Ojciec | + | |
- | Dehon stwierdził: | + | |
- | IX, 68). Miesiąc później został posłany do Saint Quentin, jako siódmy | + | |
- | wikary w tamtejszej bazylice. Podjął posługę, do której miał „największy | + | |
- | wstręt” (NHV, XII, 152) i która „była zupełnie przeciwna wszystkiemu, | + | |
- | czego pragnął przez tak wiele lat” (NHV, IX, 70-71). | + | |
- | c. Wielka kwestia 1877 roku | + | |
- | Trzecią rozstrzygającą decyzją w życiu o. Dehonabyła „wielka kwestia” 1877 roku, która została rozstrzygnięta, | + | |
- | Oblatów Serca Jezusowego. Jak dobrze wiecie, podczas sześciu lat pracy na parafii wciąż odczuwał silne pragnienie życia zakonnego i wielokrotnie sprawdzał czy byłby w stanie przerwać pracę na parafii. Jednak | + | |
- | odpowiedź zawsze była ta sama. Nie mógł znaleźć nikogo, kto przejąłby | + | |
- | jego apostolat i nie mógł pozostawić swoich dzieł. | + | |
W marcu 1876 roku odprawił „rekolekcje wyboru” u jezuitów w Laon (por. NHV, XI, 177 - XII, 3). Tam ukształtowała się decyzja, która | W marcu 1876 roku odprawił „rekolekcje wyboru” u jezuitów w Laon (por. NHV, XI, 177 - XII, 3). Tam ukształtowała się decyzja, która | ||
- | przybrała formę podwójnego pytania. Po pierwsze, życie zakonne czy | + | przybrała formę podwójnego pytania. Po pierwsze, życie zakonne czy kapłaństwo diecezjalne? |
- | kapłaństwo diecezjalne? | + | |
- | na myśli życie zakonne, które chciałbym podjąć, przedkładając je nad | + | W celu osiągnięcia pewności szedł za procedurą „trzeciej pory wyboru” św. Ignacego. Pośrodku kartki nakreślił pionową linię, po jednej stronie wyliczył racje „za i przeciw” życiu zakonnemu, a po drugiej stronie racje „za i przeciw” kapłaństwu diecezjalnemu. Poszedł nawet za zaleceniem przetestowania decyzji z punktu widzenia dnia sądu ostatecznego, |
- | kapłaństwo diecezjalne” (NHV, XII, 3). | + | do parafialnego życia, przekonany, że „Bóg może usunąć te przeszkody i dać mi okazję radowania się błogosławieństwem życia zakonnego” (NHV, XII, 2-3; StD, IX, 94-96). |
- | W celu osiągnięcia pewności szedł za procedurą „trzeciej pory wyboru” św. Ignacego. Pośrodku kartki nakreślił pionową linię, po jednej stronie wyliczył racje „za i przeciw” życiu zakonnemu, a po drugiej stronie | + | |
- | racje „za i przeciw” kapłaństwu diecezjalnemu. Poszedł nawet za zaleceniem przetestowania decyzji z punktu widzenia dnia sądu ostatecznego, | + | Następnej zimy towarzyszył swojemu biskupowi w podróży do Rzymu, gdzie prosił o pozwolenie prowadzenia dalszych studiów, ale z ukrytym motywem wstąpienia do duchaczy. Biskup odmówił mu bez ogródek (por. NHV, XII, 162). Ojciec Dehon dostrzegł coś rozstrzygającego w tej |
- | metoda nie przyniosła rozwiązania problemu. Nadal pragnął życia zakonnego, choć nie mógł porzucić swoich zajęć. Roztrząsał czy te przeciwności mogły by być usunięte „w dwa lata”, czy raczej zajęłoby to | + | odmowie. Kiedy powrócił do Saint Quentin zaczął zdawać sobie sprawę, że jest wysoce nieprawdopodobne, |
- | „kilka lat”, a nawet „nieokreślony czas”. W każdym wypadku powracał | + | |
- | do parafialnego życia, przekonany, że „Bóg może usunąć te przeszkody | + | Trudno powiedzieć, |
- | 130 Sympozjum 1(2) 1998 | + | |
- | Zdolność rozeznawania Ojca Dehona | + | |
- | i dać mi okazję radowania się błogosławieństwem życia zakonnego” | + | |
- | (NHV, XII, 2-3; StD, IX, 94-96). | + | |
- | Następnej zimy towarzyszył swojemu biskupowi w podróży do Rzymu, gdzie prosił o pozwolenie prowadzenia dalszych studiów, ale z ukrytym motywem wstąpienia do duchaczy. Biskup odmówił mu bez ogródek | + | |
- | (por. NHV, XII, 162). Ojciec Dehon dostrzegł coś rozstrzygającego w tej | + | |
- | odmowie. Kiedy powrócił do Saint Quentin zaczął zdawać sobie sprawę, | + | |
- | że jest wysoce nieprawdopodobne, | + | |
- | Podczas wiosny 1877 roku przeszedł przez głęboki, ale spokojny proces | + | |
- | rozeznawania, | + | |
- | własnego zgromadzenia. We wspomnieniach napisał: „Nadchodził czas | + | |
- | znalezienia rozwiązania. Nasz Pan przygotowywał wszystko bez uświadamiania sobie przeze mnie Jego planów” (NHV, XII, 162). Stwierdzał: | + | |
- | „Dzieło stopniowo odsłaniało się w mojej duszy. Chciałem być zakonnikiem, | + | |
- | względem Najświętszego Serca Jezusowego (...). Istniał logiczny wniosek: Być może nasz Pan prosił mnie o założenie tego dzieła w Saint Quentin” (NHV, XII, 163-164). Ten „dziwny sylogizm” zawiera zarówno | + | |
- | nowe, jak i stare elementy. Jest tam pragnienie życia zakonnego; jest | + | |
- | rozeznanie Bożej woli w wydarzeniach zatrzymujących go w Saint Quentin. Lecz istnieje jawnie nowy element w „przemożnym pociągu”, | + | |
- | odczuwał do idealnego zgromadzenia poświęconego miłości i wynagrodzeniu Najświętszemu Sercu. | + | |
- | Trudno powiedzieć, | + | |
- | które spotkały się na wiosnę 1877 roku. Z jednej strony pojawiło się silne | + | |
- | pragnienie | + | |
- | duchowości Dehona od jego młodości. Z drugiej zaś przyszło jego pogłębiające się zrozumienie dla duchowości miłości i wynagrodzenia, | + | |
znalazł pośród Sióstr Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego, których był kapelanem (StD, IX, 120-128, | znalazł pośród Sióstr Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego, których był kapelanem (StD, IX, 120-128, | ||
+ | |||
Podczas tych tygodni o. Dehon prosił matkę przełożoną o szczegółowe wyjaśnienie ducha i celu jej zgromadzenia, | Podczas tych tygodni o. Dehon prosił matkę przełożoną o szczegółowe wyjaśnienie ducha i celu jej zgromadzenia, | ||
- | dotyczących grupy księży poświęconych miłości i wynagrodzeniu Bożemu Sercu. Początkowo powiedział: | + | dotyczących grupy księży poświęconych miłości i wynagrodzeniu Bożemu Sercu. Początkowo powiedział: |
- | Sympozjum 1(2) 1998 131 | + | |
- | KS. PAUL J. McGUIRE SCJ | + | Ponownie ks. Burgeois interpretuje to, co zaszło. Wyjaśnia doświadczenie o. Dehona według ignacjańskich reguł, rządzących „drugą porą” |
- | widzenia, ale nie widziałem w tym mojego powołania” (NHV, XII, 163). | + | rozeznawania: |
- | Stopniowo odczuł podpowiedź Ducha Świętego o podj ęciu tego proj ektu | + | |
- | i jego życiowe pragnienie zjednoczenia z Bogiem nabrało kształtu duchowości miłości, symbolizowanej przez Serce Chrystusa. Jego charyzmat założyciela został mu zakomunikowany w głębokim doświadczeniu | + | |
- | pocieszenia i miłości, jakie odczuł w Chrystusowych słowach: „Oto Serce, które tak bardzo ludzi ukochało” (StD, IX, 163). | + | |
- | Ponownie ks. Burgeois interpretuje to, co zaszło. Wyjaśnia doświadczenie o. Dehona według ignacjańskich reguł, rządzących „drugąporą” | + | |
- | rozeznawania: | + | |
- | (...). Często bowiem w tym drugim etapie człowiek przez swoje własne | + | |
- | rozważania płynące ze związków i wniosków pomiędzy pojęciami i sądami lub też pod wpływem dobrego lub złego ducha, formułuje postanowienia i opinie, które nie pochodzą bezpośrednio od Boga (...). Toteż | + | |
- | trzeba się nad nimi bardzo dobrze zastanowić, | + | |
- | i zanim się je wprowadzi w życie” (nr 336). To, według ks. Burgeoisa | + | |
- | (StD, IX, 164), dokładnie odnosi się do sytuacji o. Dehona. Nie wątpił | + | |
- | w poruszenie miłości i pocieszenia, | + | |
- | implikacje, które wydawały się wypływać z tego doświadczenia. Kiedy | + | |
- | podsumował „być może nasz Pan chce, abym zaczął dzieło w Saint Quentin”, wskazał u siebie na potrzebę sprawdzenia wartości tego projektu. | + | |
Przeprowadził badanie przez rozmowy z matką przełożoną, | Przeprowadził badanie przez rozmowy z matką przełożoną, | ||
- | miesięcy korespondował z innymi zakonnikami i księżmi, którzy znali mch | + | miesięcy korespondował z innymi zakonnikami i księżmi, którzy znali ruch związany z Najświętszym Sercem Jezusa wśród duchowieństwa. W każdym wypadku odpowiedzi, jakie otrzymywał, |
- | związany z Najświętszym Sercem Jezusa wśród duchowieństwa. W każdym wypadku odpowiedzi, jakie otrzymywał, | + | realizacji (por. StD, IX, 154-162). Jak zawsze powierzył swoje plany biskupowi, którego aprobaty szukał na każdym etapie i którego błogosławieństwo brał za znak Bożej woli. |
- | realizacji (por. StD, IX, 154-162). Jak zawsze powierzył swoje plany | + | |
- | biskupowi, którego aprobaty szukał na każdym etapie i którego błogosławieństwo brał za znak Bożej woli. | + | === Zakończenie |
- | Zakończenie | + | |
- | Podsumowując krótko, chcę powiedzieć, | + | |
- | trzy kluczowe okresy decyzji w życiu o. Dehona, w celu ujrzenia jakiego | + | Podsumowując krótko, chcę powiedzieć, |
- | 132 Sympozjum 1(2) 1998 | + | \\ |
- | Zdolność rozeznawania Ojca Dehona | + | === Przypisy |
- | rodzaju procesu rozeznawania używał w podejmowaniu swoich wyborów. Doświadczenie z Wigilii Bożego Narodzenia dało mu głębokie wrażenie Bożej miłości i pociągnęło go do odpowiedzenia Bogu bez | + | |
- | zastrzeżeń. W tym przypominało pierwszą drogę rozeznawania św. Ignacego. W roku 1871, kiedy był bliski wstąpienia do asumpcjonistów, | + | |
- | rodzajem rozeznawania. Podczas „rekolekcji wyboru” w 1876 roku odwołał się do kalkulacji, opiniodawczego podejścia ignacjańskiego trzeciego sposobu, w celu dojścia do decyzji o życiu zakonnym. W następnym | + | 1 „Przeformułowanie Planu Prowincji bądzie niezbędne w bliskiej przyszłości. Bolesne wspomnienia zebrania w Adrian, czynią cały ten proces trudniejszym, |
- | roku uzupełnił ten proces przez zastosowanie reguły dla „drugiej pory” | + | 2 S.G. Famham, S.A. Hull, R. Taylor McLean, Grounded in God: Listening Hearts Discernment for Group Deliberation, |
- | rozeznawania, | + | 3 Na temat rozwinięcia i potraktowania tematu, jakie następuje zob. L.J. Toner, Some Practical Helps for Individual and Group Discernment |
- | rozstrzygnięta i to w atmosferze spokojnej pewności. | + | 4 Por. C. Viard, Trois temps pour choisir, Chercher et Trouver Dieu, Paris, 1991, s. 166.\\ |
- | Sympozjum 1(2) 1998 133 | + | 5 Louis J. Puhl, The Spiritual Exercises o f St. Ignatius. Chicago, 1951, nr 179. Wszystkie odnośniki do Ćwiczeń pochodzą z tego wydania, chyba że zaznaczono inaczej. W tłumaczeniu polskim cytuje się: św. Ignacy Loyola, Ćwiczenia duchowne, Kraków, 1996.\\ |
- | Przypisy | + | 6 Por. C. Viard, op. cit., s. 171-172.\\ |
- | 1 „Przeformułowanie Planu Prowincji bądzie niezbędne w bliskiej przyszłości. Bolesne wspomnienia zebrania w Adrian, czynią cały ten proces trudniejszym, | + | 7 A. de Mello, The Song o f the Bird. Chicago, 1983, s. 80.\\ |
- | rzeczywistości stojącej przed prowincją”, | + | 8 Por. K. Rahner, The Logic of Concrete Individual Knowledge in Ignatius Loyola, [w:] The Dynamic Element in the Church. Quaestiones Disputatae 12. New York, 1964.\\ |
- | 2 S.G. Famham, S.A. Hull, R. Taylor McLean, Grounded in God: Listening Hearts Discernment for Group Deliberation, | + | 9 Por. H. Rahner, Ignatius the Theologian. San Francisco, 1990, s. 142, 145.\\ |
- | 3 Na temat rozwinięcia i potraktowania tematu, jakie następuje zob. L.J. Toner, Some | + | 10 Por. C. Viard, op. cit., s. 168.\\ |
- | Practical Helps for Individual and Group Discernment | + | 11 Por. M.E. Ginter, The Holy Spirit and Morality: A Dynamic Alliance [w:] Proceeding of The Catholic Theological Society, V. 51, 1996, s. 175-179.\\ |
- | 4 Por. C. Viard, Trois temps pour choisir, Chercher et Trouver Dieu, Paris, 1991, s. 166. | + | 12 Tamże, s. 179.\\ |
- | 5 Louis J. Puhl, The Spiritual Exercises o f St. Ignatius. Chicago, 1951, nr 179. Wszystkie | + | 13 K. Rahner, The Theological Meaning o f the Veneration o f the Sacred Heart [w:] Theological Investigations, |
- | odnośniki do Ćwiczeń pochodzą z tego wydania, chyba że zaznaczono inaczej. W tłumaczeniu polskim cytuje się: św. Ignacy Loyola, Ćwiczenia duchowne, Kraków, 1996. | + | 14 H. Rahner, op. cit., s. 146.\\ |
- | 6 Por. C. Viard, op. cit., s. 171-172. | + | 15 K. Rahner, op. cit., nr 28, s. 133-134.\\ |
- | 7 A. de Mello, The Song o f the Bird. Chicago, 1983, s. 80. | + | 16 Por. T.M. Gannon i G.W. Traub, The Desert and the City. Chicago, 1969, s. 199.\\ |
- | 8 Por. K. Rahner, The Logic of Concrete Individual Knowledge in Ignatius Loyola, [w:] The | + | 17 D.L. Fleming, The Spiritual Exercises of Saint Ignatius. A Literal Translation and A Contemporary Reading. Saint Louis, 1978, s. 215. Pozycja ponownie wydana jako Draw Me into Your Friendship. Saint Louis, 1996.\\ |
- | Dynamic Element in the Church. Quaestiones Disputatae 12. New York, 1964. | + | 18 Wspomnienia o. Dehona nie są w pełni pewne w tym miejscu. Wydaje się, że zapomniał o liście z 25 września 1871 roku do ks. Freyda, w którym prosił, aby odesłał on telegram do Dehona. Ksiądz Bourgeois daje szczegółowe wyjaśnienie tej historii w StD, IX.\\ |
- | 9 Por. H. Rahner, Ignatius the Theologian. San Francisco, 1990, s. 142, 145. | + | |
- | 10 Por. C. Viard, op. cit., s. 168. | + | |
- | 11 Por. M.E. Ginter, The Holy Spirit and Morality: A Dynamic Alliance [w:] Proceeding of | + | |
- | The Catholic Theological Society, V. 51, 1996, s. 175-179. | + | |
- | 12 Tamże, s. 179. | + | |
- | 13 K. Rahner, The Theological Meaning o f the Veneration o f the Sacred Heart [w:] Theological Investigations, | + | |
- | powiedziane, | + | |
- | polega życiodajna siła jedynej prawdy, będąca bezpośrednim przedmiotem naszej kontemplacji. | + | |
- | 14 H. Rahner, op. cit., s. 146. | + | |
- | 15 K. Rahner, op. cit., nr 28, s. 133-134. | + | |
- | 16 Por. T.M. Gannon i G.W. Traub, The Desert and the City. Chicago, 1969, s. 199. | + | |
- | 17 D.L. Fleming, The Spiritual Exercises of Saint Ignatius. A Literal Translation and A Contemporary Reading. Saint Louis, 1978, s. 215. Pozycja ponownie wydana jako Draw Me | + | |
- | into Your Friendship. Saint Louis, 1996. | + | |
- | 18 Wspomnienia o. Dehona nie są w pełni pewne w tym miejscu. Wydaje się, że zapomniał | + | |
- | o liście z 25 września 1871 roku do ks. Freyda, w którym prosił, aby odesłał on telegram do | + | |
- | Dehona. Ksiądz Bourgeois daje szczegółowe wyjaśnienie tej historii w StD, IX. | + | |
- | 134 Sympozjum 1(2) 1998 | + |